Afmetingen onbekend, onduidelijke signatuur ‘Logtenberg’?, ongedateerd, alleen als gerasterde fotokopie bekend, verder spoorloos.
De afbeelding is vermoedelijk een kopie van een eerder werk van Peter Visser. Het is geheel in stijl van Visser gemaakt, alleen de penvoering is anders.
Geschiedenis
Ten westen van Vaassen ligt de buurtschap Jonas. Daar ligt, nog juist in de gemeente Epe, een boerderij met die naam.
De Jonas was van oudsher een boerderij annex herberg. Het huis met omringende grond was in 1832 in bezit van Jan Mulder. Die was eigenaar sinds 1804. Later, in de tijd van schilder Peter Visser, werd het huis bewoond door koopman Johannes Brouwer. We mogen aannemen dat Johannes Brouwer het huis in 1852 heeft verbouwd getuige de sluitsteen boven de achterdeur.
Het huis vertoont een opvallende gelijkenis met de boerderij De Neustrink, in 1814 gebouwd door Johannes’ vader, Jacob van Essen Brouwer.
Rond 1895 begon de zoon van Johannes, Jacob Brouwer, er een roomboterfabriek.
Het huis is nu een gemeentelijk monument.
Jacob Brouwer (1846-1920), boterfabrikant en koopman
De Jonas in 1937
Jonashoeve in 2018.
Het derde raam van links zit op de plaats van de vroegere voordeur
Boerderij De Neustrink
Zoektocht
Diverse onderzoekers hebben in het verleden aandacht aan de afbeelding van De Jonas besteed.
Allereerst schreef Bertus van den Bremen in het jaar 2000 erover in het tijdschrift Ampt Epe 133. Hij schreef het werk toe aan P. Visser en noemde als datum 1846.
Freek Bomhof vermeldde De Jonas in een ongedateerd en niet verder aan te duiden overzichtsartikel over Peter Visser: Goed zichtbaar op de tekening van de Jonas is het nog steeds bestaande het voor 1829 gegraven Apeldoorns Kanaal met de Kanaalweg er parallel langs lopend. Verder zien we de nu nog bestaande boerderij, die vroeger van Jacob Brouwer was en daarvoor van Jan Mulder. De linker schuur is nog niet zoveel jaren geleden afgebroken. Zelfs twee zeilschepen en twee paarden met een wagen zijn erop afgebeeld. Een mooie gedetailleerde tekening uit de oude doos.
Dirk Otten beschreef De Jonas in ‘Veldnamen en oude boerderijnamen in de gemeente Epe’, 2002.
Hij schrijft: Op de kaart van 1832 is mooi te zien dat de Jonas toen uit drie forse gebouwen bestond; ze zijn ingetekend tussen de Grift en het toen juist aangelegde Apeldoorns Kanaal. Het bouwjaar van de huidige boerderij (Jonasweg 69/61) is 1852, maar de geschiedenis van de Jonas begint veel vroeger. Op een tekening van P. Visser uit 1840 is te zien dat de Jonas de allure van een landgoed had. In 1729 was de Jonas een “huijsinge, hoeff en herberge”. Als herbergnaam werd Jonas wijd en zijd bekend. In veel documenten worden transacties beschreven die in deze herberg werden afgesloten. (…) In de Vaassense herberg heeft zeer waarschijnlijk een persoonsnaam een rol gespeeld; in 1669 werd genoteerd “die plaets daer Ionas woent”.
Getuige de vermoedelijke bouwdatum van 1852 van het huidige huis, berust de vermelding van de jaartallen 1840 en 1846 als het jaar waarin de afbeelding is gemaakt, waarschijnlijk op een vergissing.
Ook het feit dat er geen werk van Visser van vóór 1854 bekend is, maakt de genoemde vermeldingen vermoedelijk onjuist.
Oproep in De Stentor, 2018
De Visser-Commissie heeft sinds 2015 diverse oproepen in de media geplaatst, maar tot nu toe zonder enig resultaat.
Verantwoording
Bronnen
- Kadastrale kaart 1832
- A.J. van Lohuizen, De brouwerij ‘Het Anker’, Ampt Epe 01, 1963
- A.J. van Lohuizen, De Neustrink, Ampt Epe 105, 1993
- Bertus van den Bremen, Apeldoorns kanaal (3), Ampt Epe 133, 2000
- D. Otten, Veldnamen en oude boerderijnamen in de gemeente Epe, 2002
- Freek Bomhof, ongedateerde tekst over P. Visser
Tekst
- Marten Brascamp
Foto’s
- Vaassenhistorie.nl
- Collectie J.J. Meinsma, Historisch Centrum Overijssel
- De Stentor, 2018
- Marten Brascamp
gevonden
spoorloos
in literatuur genoemd
naar Visser gemaakt
(vermoedelijk) namaak
